“Kijk naar de persoon achter de astma- of COPD-patiënt”

Bij de ROHA werkt een breed scala aan mensen; zowel de huisartsen en praktijkmedewerkers als de medewerkers op het ROHA-bureau zetten zich elke dag in voor de best mogelijke zorg aan Amsterdammers. Wie zijn zij? Waar houden ze zich mee bezig, wat is hun drive? En welke nieuwe gezichten mogen we verwelkomen?

Evelien Maarsen (links op de foto) begon in 2015 bij de ROHA om de CVRM ketenzorg op te zetten. In 2017 werd zij coördinator van het zorgprogramma Astma/COPD. Ook maakt ze sinds die tijd deel uit van het expertteam. Vanaf 1 maart geeft zij het coördinatorstokje over aan Zohreh de Ruiter (rechts op de foto). Met een gerust hart, want allebei bezitten zij een enorme drive om de zorg voor astma- en COPD-patiënten in Amsterdam naar een hoger plan te tillen.

Waarom ben je in 2017 coördinator van het zorgprogramma Astma/COPD geworden?

“Toen me werd gevraagd of ik coördinator wilde worden van het Astma/COPD zorgprogramma hoefde ik niet lang na te denken. Ik was namelijk al bekend met de patiëntengroep; ik ben zelf praktijkondersteuner geweest. De zorg voor deze mensen is net even anders dan bij andere zorgprogramma’s. Ze hebben een ander soort aandacht nodig; als praktijkondersteuner kreeg ik dan ook vaak een band met deze patiënten. Ik vond het dus heel leuk om me hier bij de ROHA op te gaan richten.”

Je hebt bijna zeven jaar gewerkt als coördinator Astma/COPD. Hoe heb je die jaren ervaren?

“Het leuke is dat je er echt heel veel in kan betekenen. We hebben een ontzettend enthousiast expertteam dat bestaat uit gepassioneerde professionals, waarvan tot voor kort ook de geweldige kaderarts Barbara van Maanen deel uitmaakte. We zijn er op gericht de zorg voor deze patiënten in de stad goed te regelen. 76 praktijken van de ROHA doen nu mee aan het zorgprogramma, dat is iets meer dan de helft. Ik heb echt gemerkt dat het door een grote groep enthousiast wordt omarmd. Er is een harde kern van POH’s die altijd naar de scholingen gaat, er vindt veel kruisbestuiving plaats. Maar de realiteit is ook dat het bij veel praktijken nog achter de andere zorg zoals DM en CVRM aankomt.”

Hoe komt dat denk je?

“Mijn idee is dat er een bepaald beeld bestaat van deze patiënten; ze komen nooit naar de praktijk, reageren niet, ze blijven roken. Maar wat mij betreft zit daarin juist de uitdaging. Ik heb geprobeerd de huisartsen en POH’s zoveel mogelijk mee te nemen in mijn ervaringen en mijn enthousiasme voor deze patiëntengroep. En daarbij altijd gepleit voor een persoonsgerichte, integrale kijk op de patiënt. Waardoor er vaak toch ingangen zijn om iets voor deze patiënten te kunnen betekenen.”

“De huisarts en POH kunnen een ander gesprek voeren, andere vragen stellen: wat vindt u belangrijk in uw leven?”

Waar valt met betrekking tot deze patiënten winst te behalen?

“Wat je ziet is dat veel patiënten ‘gewend’ zijn aan hun ziekte. Ze zullen antwoorden dat het goed gaat, als je vraagt hoe het met ze gaat. Terwijl hun kwaliteit van leven nog zoveel beter zou kunnen! Er is veel meer mogelijk om hun ziekte onder controle te krijgen dan alleen stoppen met roken, waar naar mijn idee nog te veel op wordt gefocust. Het belang van een goed gesprek met de POH en de huisarts wordt nog niet altijd ingezien. Zij kunnen een ander gesprek voeren, andere vragen stellen: wat voor leven zou u graag willen leiden of wat vindt u belangrijk in uw leven?”

“Als je deze patiënten meer persoonsgericht benadert en écht bespreekbaar maakt wat voor hen mogelijk is, dan zie je dat het vlammetje bij ze gaat branden. Ik kom in mijn dorp nog steeds mensen tegen die ik als POH heb begeleid. Die vertellen trots hoe goed ze zich voelen, echt een actiever leven hebben en sommigen zijn nog steeds gestopt met roken. Dat is toch geweldig?”

Waarom zouden alle praktijken mee moeten doen aan het zorgprogramma Astma/COPD?

“Omdat deze patiënten het verdienen om de juiste aandacht, begeleiding en zorg te krijgen. We kunnen een enorme boost geven aan de gezondheid en kwaliteit van leven van deze mensen, als we ze net even anders benaderen. Daar kan de ROHA bij ondersteunen. We gaan de komende tijd dan ook meer inzetten op bewustwording. We gaan succesverhalen delen met de praktijken, willen POH’s aan elkaar verbinden om van elkaar te leren en we gaan het scholingsaanbod verbeteren. Er is nog veel werk aan de winkel. Ik ga dan wel stoppen als coördinator, maar omdat deze patiënten me aan het hart gaan, blijf ik wel lid van het expertteam. En ook in mijn functie als contactpersoon voor de huisartsen, die ik nu verder uitbouw, zal ik me hard blijven maken voor de astma- en COPD-zorg.”

Vanaf 1 maart is Zohreh de Ruiter de nieuwe coördinator Astma/COPD. Zij werkt al 14 jaar als longconsulent in het HAGA ziekenhuis en heeft dus veel ervaring met de doelgroep. Ook kunnen huisartsen op termijn bij haar terecht voor consultatie over hun patiënten.

“De zorg aan deze patiënten is ontzettend dankbaar werk. Als longconsulent kijk ik naar de mens als geheel. Want de psychosociale zorgvraag van deze mensen is meestal groter dan de medische zorgvraag. Daar wil ik me als coördinator van het zorgprogramma dan ook voor gaan inzetten; dat huisartsen en POH’s zich meer gaan richten op het psychosociale deel, en helpende vragen gaan stellen.”

“Ik zie mezelf in deze rol dan ook als een verlenging van de huisarts. Ik ben docent en geef scholingen over longzorg; ik kan de praktijken dus ook vakinhoudelijk ondersteunen op dit gebied. Dat is nodig, want ik merk dat er soms nog niet genoeg kennis over dit onderwerp aanwezig is. Verder merk ik dat er behoefte is aan een betere coördinatie tussen de zorgverleners. Vaak zit iedereen op zijn eigen eilandje te werken. Ik zou heel graag een meer geïntegreerde aanpak en een soepele coördinatie tussen de eerste en tweede lijn zien. Ik heb er heel veel zin in om op die manier de kwaliteit van zorg voor deze patiëntengroep samen met de huisartsen te verbeteren!”